بعد از ازدواج مرد و زن طبق قانون وظایفی بر عهده آنها می باشد که هر دو موظف به انجام آن هستند. نفقه زن نیز از جمله این وظایف است که برعهده مرد گذاشته شده. اما اینکه نفقه چیست و شامل چه مواردی است، در چه مواردی به زن تعلق میگیرد و در چه شرایطی از مرد ساقط میشود را در این مقاله بررسی کردیم.
طبق قانون نفقه زوجه شامل همه نیازهای متعارف او میشود. نیازهایی مانند پوشاک، وسایل منزل، خوراک، درمان، مسکن و... . اگر زن عادت به داشتن مستخدم در حالت عادی یا مواقع مریضی داشته باشد استخدام خادم برای زوج هم جزء نفقه او محسوب میشود. درکل نفقه شامل تمامی موارد مورد نیاز زن که در شان او است میباشد. کارشناس حقوقی نیز با توجه به نیازها و شأن زن نفقه وی را مشخص میکند.
مقالات بیشتر:
نکته : طبق ماده 1085 قانون مدنی زن حق دارد تا مهریه خود را کامل دریافت نکرده است از تمکین پرهیز کند. اما این عمل حق نفقه را از وی سلب نمیکند و مرد موظف است نفقه همسر خود را پرداخت کند.
طبق قانون پرداخت نفقه مستلزم شرایط و توانایی مالی مرد نیست حتی مرد فقیر هم باید نفقه زوجه را پرداخت کند. حتی زمانی که زن شاغل باشد و شرایط مالی خوبی داشته باشد مرد بازهم موظف است نفقه وی را بپردازد.
در قانون اینکه هزینه تحصیل زن جزء نفقه زن محسوب میشود مطرح نشده است همچنین نظر اکثر فقها و مراجع این است که هزینه تحصیل جزء موارد نفقه نیست و مرد ملزم به پرداخت هزینه های تحصیل زن نمی باشد.
همانطور که در جواب سوال نفقه چیست بیان کردیم وظیفه مرد در زندگی فراهم آوردن شرایط ایده آل برای همسرش میباشد. این شرایط شامل فراهم کردن مسکن، خوراک، پوشاک و درمان است. در قانون، پرداخت هزینه متعارف درمان زن جزء نفقه وی مطرح شده است. اگر زن بیماری صعب العلاج با هزینه گزاف داشته باشد الزامی برای پرداخت این هزینه ها از طرف مرد نیست.
نفقه در دروان عقد موقت مطرح نیست. پس از عقد دائم نیز در صورتیکه زوجین بر سر زندگی مشترک و تاریخ شروع آن توافق کرده باشند تا زمان شروع زندگی، مرد ملزم به پرداخت نفقه نیست. اما اگر مرد زمانی برای شروع زندگی و عروسی مشخص نکند و زوجه را بلاتکلیف رها کند زوجه حق این را دارد که نفقه خود را طلب کند.
در قانون، مقدار دقیق نفقه مشخص نشده است. میزان نفقه توسط کارشناس دادگستری در دادگاه و با توجه به شرایط و شان زن قبل از ازدواج مشخص میشود. در صورت اعتراض زوجین به میزان نفقه تعیین شده آنها میتوانند ظرف مدت هفت روز اعتراض خود را با دلیل به دادگاه اعلام نمایند.
طبق قانون، نفقه فرزند که به معنای فراهم کردن امکانات زندگی برای اوست برعهده پدر میباشد. طبق ماده 1199 قانون مدنی حتی اگر حضانت فرزند برعهده مادر یا شخص دیگری باشد، باز هم پدر باید نفقه فرزند را پرداخت کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر به مقاله حضانت فرزند مراجعه کنید. درصورتیکه پدر در قید حیات نباشد یا توانایی مالی کافی نداشته باشد نفقه برعهده پدربزرگ و اجداد پدری میباشد. در صورت در قید حیات نبودن اجداد پدری نیز نفقه بر عهده مادر است. نفقه فرزند دختر تا زمانی که شاغل شود و نفقه فرزند پسر تا سن 18 سالگی برعهده والدین میباشد.
در صورتی نفقه به زن تعلق میگیرد که وظایف زوجیت خود را انجام دهد. وظایف زوجیت زن شامل تمکین عام و خاص میباشد. تمکین عام به معنای عمل به حرف های همسر خود میباشد مانند زندگی کردن در خانه ای که همسر او تعیین کرده. تمکین خاص به معنای انجام وظایف و روابط زناشویی میباشد. پس در حالتی که زن به وظایف زوجیت خود عمل نکند نفقه نیز به اون تعلق نمیگیرد.
در صورت عدم پرداخت نفقه از طرف مرد، زوجه میتواند با تنظیم دادخواست و ارائه آن به دادگاه شکایت خود را مطرح کند به صورت کیفری طرح دعوی کند. دادگاه با بررسی شرایط زن میزان نفقه را مشخص میکند و مرد نیز ملزم به پرداخت میزان تعیین شده میباشد. در صورت عدم پرداخت مجدد نفقه از طرف مرد، زن میتواند درخواست طلاق بدهد و با مراجعه به دادگاه طلاق خود را بگیرد.
کلام آخر
پرداخت نفقه زن از طرف مرد یک قانون است که برعهده مرد میباشد. در عقد موقت بحث نفقه مطرح نیست و تنها بعد از عقد دائم نفقه به زن تعلق میگیرد. اگر درمورد پرداخت یا عدم پرداخت نفقه توسط همسر خود به مشکل برخورده اید و نیاز به مشاوره دارید موسسه حقوقی و داوری تحکیم غیاث با وکلای باتجربه و حرفه ای پاسخگوی سوالات شما خواهد بود.