وضعیت بد اقتصادی و افزایش بدون ضابطه قیمت ها که بر کشور حاکم شده است، از طرفی بی ارزش شدن پول رایج کشور و... قشر وسیعی ازافراد جامعه به ویژه قشر ضعیف و متوسط جامعه را در مضیقه قرار داده است. بیش تر مردم در تامین نیازهای روزمره و وضعیت معیشتی خود با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کنند، که این مشکلات باعث شده است که ربا و نزول افزایش چشمگیری پیدا کند.
تفاوت این دو را باید در حکم آنها و نوع کارکرد شان جستجو کنیم. توجه داشته باشید که هر نزولی حکم ربا و حرام را ندارد و انواع مختلفی دارا ست که باید تحت بررسی قرار گرفته شوند. تفاوت ربا و نزول از این منظر است که نزول پول و نزول کالا ، به معنای کاهش دادن و تنزیل پول است که تحت شرایطی در قانون ، مجاز اعلام شده است. اما ربا تحت هر شرایطی حرام و جرم است . تفاوت ربا با نزول هم در همین است که نزول ، نرخ پول را در مواردی از جمله قرارداد مشارکت ، قراداد مضاربه و… به صورت کاملا مجاز و قانونی کاهش می دهد و این موارد در قانون نیز پذیرفته شده است.
نزول همان ربا و حرام است ، اگر شخصی مبلغی پول از کسی قرض بگیرد و در آن شرط شود که علاوه بر بازگشت اصل پول مبلغی اضافه به قرض دهنده پرداخت شود، به مبلغی که بر مال اصلی اضافه میشود و به قرض دهنده پرداخت میشود نزول گفته می شود. نزول در فقه و قانون ممنوع میباشد.
فردی که مبلغی پول را با چنین شرایطی قرض می دهد در جامعه اسلامی به نزول خور معروف است.
برای مثال شخصی مبلغ پنجاه میلیون تومان ازشخصی که دارای سرمایه است دریافت می کند ، سپس در مدت مثلا ۶ ماه ، صد میلیون تومان به صاحب سرمایه برگرداند.
پیش از تعریف ربا به معنی ربا در عامه میپردازیم. در تعریف ربا می توان گفت که ربا به معنی ، دریافت کردن سود زیاد تر از اصل مال است.
ربا و معاملهی ربوی که در اسلام حکم حرام و جنگ با خدا را دارد، به دسته ای از معاوضهها و معاملههای دو کالای هم جنس گفته میشود ، که یکی ازاجناس از دیگری بیش ترباشد. همچنین ، قرضی که در آن شروط زیادی ذکر شده باشد نیز در قالب ربا میگنجد.
از نظر قانون ، ربا با دوگونه معامله شناخته می شود که البته هر دو در ذات یکسان هستند:
1-ربای معاملی
ربای معامله به آن ربایی میگویند که شخص دو جنس یکسان با وزن واحد را معامله می کند و جنس یکی از اجناس اضافه تر از دیگری باشد ، در این صورت از معاملههای حرام است.
2-ربای قرضی
ربای قرضی به این صورت است که شخص یا بانک به فردی مبلغی پول قرض بدهند و با شخص دریافت کننده شرط گذاشته شود که موقع باز پس گیری مبلغ ، پول بیشتری پرداخت کند.
ربا تنها در سه صورت جرم نیست و به عنوان ربا شناخته نمیشود و هیچ کدام از طرفین ربا گیرنده و ربا دهنده و واسطه بین آن ها مجرم شناخته نمیشوند. از جمله این موارد عبارتند از:
1. در صورتی که ربا میان زن و شوهر که عقد دائمی باشند انجام شده باشد.
2. ربا گرفتن مسلمان از کافر
3. ربای بین پدر و فرزند
از جمله جرائمی است که در ان قانون گذار در اعمال مجازات، همه اعضای سازنده جرم را مشمول مجازات در نظر میگیرد. و برای جرم رباگیرنده ، ربا دهنده و جرم واسطه این دو ، مجازات مجزا در نظر گرفته خواهد شد.
در قانون مجازات اسلامی ربا دهنده، ربا گیرنده و واسطه آن ها طبق ماده 595 مجازات اسلامی، به مجازات محکوم می گردند. این مجازات عبارت اند از:
1. حبس تعزیری از 6 ماه تا 3 سال
2. جزای نقدی معادل با مال مورد ربا
3. شلاق تا 74 ضربه به صلاحدید قاضی
در قران کریم در مورد حرام بودن ربا هشت ایه امده است :
1. ایه 130 سوره ال عمران
2. ایه های 280 – 279 – 278 – 277 – 276 – 275 سوره بقره
3. ایه 39 سوره روم
علاوه بر این ، ربا نه تنها در دین اسلام حرام است . بلکه در دیگر ادیان نیز عمل ناپسند یده ای محسوب میشود.
برای اثبات جرم ربا خواری می توان از شهادت شهود یا اشخاص مطلع یا حتی میتوان از اسناد و مدارک دیگر استفاده کرد. اما اثبات این گونه جرائم کار بسیار دشواری بوده ، زیرا معمولا شخص ربا گیرنده حاضر به امضا هیچگونه قراردادی نمی شود و از ربا دهنده چک یا سفته ای دریافت می کند تا در زمان سررسید بتواند با استفاده از انها طبق قانون علیه ربا دهنده اقدام کند.
نکته : برای شکایت از نزول خوار و شرایط اثبات نزول خواری موانعی وجود دارد از جمله : مخفی کاری در نزول دادن ، یکی از موانع اثبات نزول خواری می باشد . در دین اسلام و قوانین جمهوری اسلامی ربا خواری حرام است.
1. هنگامی که شخصی اقدام به شکایت علیه شخص نزولخوار میکند، در واقع خود ایشان نیز به نوعی مجرم شناخته خواهد شد . و در صورت اثبات رباخواری و صدور حکم ، ایشان نیز از سوی قانون به علت پرداخت وجهی ، به عنوان ربا مجازات خواهد شد. مگر اینکه شخص بتواند اضطرار خود را در دادگاه اثبات کند و برای عمل خود معاذیر قانونی داشته باشد.
2. از سوی دیگر شخص نزولخوار ، از پیش، خود را برای شکایات واتفاقاتی از این قبیل آماده کرده است، در این صورت ، شخص نزول خوار دفاعیات محکمی را برای ارائه بیگناهی خود خواهد داشت و تا حد امکان مدارک اثبات جرم را به دست ربا دهنده نمی دهد .
به سبب تمامی دلایلی که ذکر شد، کمک گرفتن از یک وکیل مجرب و با تجربه بالا، در زمینهی شکایت و روند دادگاهی در زمینهی رباخواری، از مهمترین اقدامات پیش از شکایت، از شخص رباخوار برای شاکی محسوب میشود. در ضمن حضور وکیل در دادگاه میتواند تا حدود زیادی شانس پیروزی شما دردادگاه را افزایش دهد.
موسسه حقوقی و داوری غیاث با داشتن وکلا با سابقه در زمینه پرونده های ربا و نزول در تمامی مراحل ، در کنار شما خواهند بود و تمام تلاش خود را جهت کمک به شما خواهند کرد.
یک وکیل خوب باید دارای ویژگی های خاصی باشد، که تعدادی از ویژگی های بهترین وکیل شیراز، را در موارد زیر بیان کردیم :
1. داشتن مهارت تحقیق
2. دارا بودن مهارت ارتباطی خوب
3. توانایی قضاوت و نتیجه گیری منطقی
4. استفاده از مهارت تحلیلی
5. داشتن خلاقیت
6. داشتن پشتکار و خلاقیت
کلام اخر
همان طور که گفته شد ربا و نزول امروزه بسیار رواج یافته اند و حتی شعب هایی در خصوص ربوی بودن تسهیلات بانکی به وجود امده اند.اما باید به این نکته نیز توجه داشت که اگر فردی در پرداخت ربا مضطر بوده باشد، طبق قانون، شخص مجازات نخواهد شد. جهت استفاده از خدمات و مشاوره حضوری و انلاین موسسه حقوقی و داوری تحکیم غیاث با این موسسه تماس حاصل فرمایید.