خسارت تأخیر تأدیه و دیرکرد

در این مقاله نحوه وصول مطالبات در خصوص خسارت تأخیر پرداخت بدهی را از زبان بهترین وکیل شیراز خواهیم گفت. همچنین مقاله‌ی دیگری با موضوع نحوه وصول مطالبات در سایت تحکیم غیاث، موسسه حقوقی شیراز، برای شما عزیزان قرار داده‌ایم که مکمل این مبحث است.

تأدیه چیست؟

در مضامین حقوقی تأدیه، به معنای پرداخت کردن دینی که موضوع آن وجه نقد است، می‌باشد. برای مثال چک، سفته و غیره. اما برای دین غیر پولی عبارت وفای به عهد به کار می‌رود.

خسارت تأدیه چیست؟

به خاطر وجود نرخ تورم در کشور و کاهش ارزش ارز، مفهومی به نام خسارت تأدیه در نظر گرفته‌شده تا این افت ارزش جبران شود تا بستانکار متضرر نشود.

نحوه محاسبه خسارت تأدیه تأخیر

پیش‌تر گفتیم که دلیل محاسبه خسارت تأدیه تأخیر تورم و کاهش ارزش ارز در زمان است؛ بنابراین باید نرخ تورم کشور محاسبه شود که توسط بانک مرکزی انجام می شود. البته گاهی اوقات طرفین بر نحوه وصول مطالبات باهم توافق کرده و در قرارداد آورده می شود. برای مثال در اسناد مربوط به دریافت وام بانکی، میزان خسارت دیرکرد بازپرداخت، نام برده شده است و در صورت تأخیر این مبلغ بر اساس قرارداد حساب می‌شود و نه نرخ تورم.

شروط پذیرش خسارت دیرکرد

1. طلب به‌صورت ارز باشد (مواد غذایی، ملک، ابزارآلات و غیره نباشد)

2. ارز رایج در عرف معاملات مردم باشد (پول زمان قاجار نباشد!)

3. طلبکار توسط ارسال اظهارنامه و دادخواست، تقاضای خسارت را اعلام کرده باشد.

4. بدهکار تمکن مالی داشته باشد و بتواند خسارت را پرداخت کند. (ورشکسته یا فقیر نباشد)

چگونه طلبکار اثبات کند که خسارت را مطالبه کرده است؟

مهم‌ترین نکته ارسال اظهارنامه سر موعد مقرر است. این اظهارنامه توسط دفاتر خدمات قضایی ارسال می گردد. در شهرستان‌هایی که دفاتر خدمات قضایی وجود ندارد، این کار توسط دادگستری انجام می‌شود.

ماده 522 قانون مدنی

در دعاویی که مبحث آن بدهی و از نوع وجه مرسوم باشد و با مطالبه بستانکار و توانایی مالی بدهکار، مدیون از پرداخت اجتناب کند، چنانچه تغییر شاخص قیمت سالانه از زمان موعد پرداخت تا موقع پرداخت بسیار زیاد باشد، بعد از مطالبه دائن، دادگاه با توجه به‌تناسب تغییر شاخص سالانه که از طریق بانک مرکزی معین می‌شود، خسارت تأدیه را حساب و حکم را صادر می‌کند مگر اینکه دو نفر به‌صورت دیگری سازش کنند.

مبدأ محاسبه خسارت تأخیر تأدیه

نحوه وصول مطالبات بستگی به توافق طرفین دارد، اگر که دو نفربر سر خسارت توافق کرده باشند، دادگاه به نظر آن‌ها احترام می‌گذارد و حکم را بر مبنای میزان مبلغ توافق شده در نظر می‌گیرد؛ اما درصورتی‌که توافقی صورت نگرفته باشد از دو طریق، شرایط بررسی می‌شود.

1. نظریه سررسید

بر اساس ماده 2 قانون صدور چک:فردی که چک را در دست دارد می‌تواند محکومیت صادرکننده را نسبت به پرداخت تمام خسارت‌ها و هزینه‌های واردشده که به‌صورت مستقیم و متعارف برای دستیابی به طلب خودپرداخت کرده را از دادگاه تقاضا کند. این تقاضا می تواند پیش از صدور حکم یا بعدازآن نیز باشد. در اینجا منظور از تمام خسارت‌ها و هزینه‌های واردشده، خسارت تأخیر تأدیه بر اساس نمودار تورم از تاریخ چک تا زمان رسیدن به آن است که از طرف بانک مرکزی می شود.

2.نظریه مطالبه

هر زمانی که طلبکار پول خود را به صورت رسمی یا غیر رسمی مطالبه کند، بدهکار ملزم به پرداخت خسارت به ازای مدت زمان تاخیر می شود.

فرمول محاسبه خسارت تأخیر تأدیه در سال 1400

برای محاسبه میزان خسارت؛ شاخص سالانه زمان پرداخت دین را تقسیم‌ بر شاخص سالانه موعد دین شده و سپس عدد به‌دست‌آمده با دین اصلی جمع و محاسبه می شود.

خسارت تأخیر در پرداخت بدهی مهریه

اگر که مهریه تعیین‌شده وجه رایج باشد، زمان پرداخت نسبت به دو مورد زیر محاسبه می شود که زوج موظفبه پرداخت خواهد بود:

 1. سال اجرای عقد

2. تغییر شاخص تورم که توسط بانک مرکزی مشخص می‌شود.

به عنوان مثال اگر زن در سال 1352 با مهریه‌ای به مبلغ 30 هزار تومان ازدواج‌کرده باشد و در سال 1400 مهریه خود را طلب کند، خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ 1400 محاسبه خواهد شد.

از چه زمانی خسارت تأخیر تأدیه را می‌توان طلب کرد؟

در خصوص اسناد تجاری مطالبه شده، برای چک 15 روز از تاریخ سررسید و برای سفته 10 روز از تاریخ پرداخت سررسید قابل درخواست است.

به کدام مرجع قانونی باید رجوع کرد؟

دادگاهی که در محل اقامت بدهکار قرار دارد به نحوه وصول مطالبات رسیدگی خواهد کرد.

برای این دعوی باید هزینه‌ای پرداخت؟

اگر خسارت تأخیر تأدیه هم‌زمان با مطالبه اصل وجه باشد، هزینه‌ی مستقل برای آن در نظر گرفته نمی‌شود و رایگان است؛ اما اگر به‌عنوان یک درخواست جداگانه مطرح گردد مشمول هزینه خواهد شد.

هزینه دعوی چقدر است؟

در مرحله اولیه خسارت تأخیر تأدیه، چنانچه مبلغ تا سقف 20 میلیون تومان باشد 2.5% و اگر بیشتر از 20 میلیون تومان باشد 3.5 %هزینه گرفته می‌شود. در صورت درخواست تجدیدنظر این مبلغ 4.5 % هزینه‌ای می‌باشد که فرد محکوم‌شده است.

نحوه وصول مطالبات خسارت تأخیر پرداخت ارزهای خارجی

منظور از وجه نقد فقط ریال و تومان نیست و ارز های خارجی هم مشمول خسارت می‌شوند. با توجه به رأی دیوان عالی کشور دریافت خسارت تأخیر در معاملات ارزی از تاریخ مشخص‌شده کاملاً قانونی است.

کلام آخر

 تلاش شد تا تمامی مباحث مرتبط به نحوه وصول مطالبات خسارتی در خصوص پرداخت بدهی را پوشش دهیم تا سؤالی برای شما باقی نماند اما اگر نیاز به مشاوره تخصصی و اقدامات حقوقی در این زمینه‌دارید می‌توانید از بهترین وکیل در تحکیم غیاث، موسسه حقوقی شیراز، بپرسید.