حکم توقیف اموال

توقیف مال در شرایط مختلفی ممکن است مطرح گردد. از جمله این شرایط، میتوان توقیف اموال در زمان اخذ طلاق و مهریه اشاره کرد. توقیف هر مالی با داشتن یک وکیل کاردان امکان پذیر میباشد. منظور از اموال در این بحث تمامی املاک اعم از زمین، خانه، آپارتمان و... همچنین لباس، خودرو، کتاب و هر شی دارای ارزش مالی، میباشد. برای دریافت اطلاعات کامل در زمینه توقیف مال، تا انتهای مقاله با موسسه حقوقی تحکیم غیاث همراه باشید.

معنای کلی توقیف اموال

همانطور که میدانید اموال جمع مال بوده. مال در لغت به معنای دارایی میباشد. کلمه توقیف نیز یعنی محصور کردن یا بازداشت کردن. پس به طور کلی توقیف اموال زمانی مطرح میشود که دارایی های یک فرد توسط حکم دادگاه، بازداشت شده و فرد توانایی استفاده از آن را نداشته باشد.

انواع توقیف مال

توقیف مال در قانون به در صورت توقیف اجرایی و توقیف تامینی مطرح شده است.

توقیف اجرایی چیست؟

طبق قانون فرد محکوم شده یا محکوم علیه باید طی 10 روز بعد از اینکه اجرائیه ابلاغ شد، باید برای اجرای آن اقدام کند. اگر محکوم علیه در این مدت زمانی به وظایف خود عمل نکرده و حکم را اجرا نکند طبق قانون با او برخورد میشود. ماده 49 از قانون اجرای احکام مدنی بیان داشته است که فرد درخواست دهنده یا محکوم له، در صورت تمایل میتواند با درخواست خود معادل مبلغ مشخص شده را از اموال محکوم علیه توقیف کند. در این حالت توقیف اموال فرد سریعا انجام میشود. به این نوع توقیف، توقیف اجرایی می­گویند.

توقیف تأمینی چیست؟

برای به اجرا درآوردن حکم صادر شده ابتدا باید اجرائیه صادر شده سپس به محکوم علیه ابلاغ شود. همانطور که گفتیم طبق قانون اجرای احکام مدنی بلافاصله پس از ابلاغ اجرائیه به محکوم علیه، وی باید طی مدت 10 روز آن را اجرا کند. محکوم علیه ممکن است در مدت زمان مشخص شده اموال خود را مخفی کند یا از بین ببرد. حتی امکان این وجود دارد که فرد طی این مدت، مال را به فرد دیگری منتقل کند. در این شرایط طبق ماده 35 قانون اجرای احکام مدنی،  فرد محکوم ­له این حق را دارد که اموال محکوم علیه را به منظور توقیف به دادگاه معرفی کند. به این نوع توقیف در قانون توقیف تأمینی گفته میشود.

نکته: درخواست توقیف مال از سمت محکوم ­له میتواند قبل از پایان مدت ده روز نیز انجام پذیرد.

موارد قانونی توقیف اموال

هنگام توقیف مال باید همه مشخصات آن اعم از قیمت، مالکیت، نوع و .... مشخص گردد. درمورد توقیف مال زن و مرد زمانی که محل اقامت یکسانی دارند حالت های زیر مطرح میشود.
 

• اموالی مانند طلا و لباس و سایر اموال زن که به طور خاص از آنها استفاده میکند در صورت اثبات تعلق به دیگری، امکان توقیف آن وجود ندارد.
   
• اموالی مانند لباس و... که در حالت عادی در منزل متعلق به مرد است نیز شرایط مورد قبل را دارد.
   
• اموالی که در زندگی به هیچ یک از زوجین تعلق ندارد دارای مالکیت مشترک حساب میشود.  

نحوه توقیف مال منقول

اموالی که میتوان آنها را از محلی به محل دیگر انتقال داد اموال منقول نامیده میشوند. این انتقال نباید صدمه ای به مال وارد نماید. از جمله اموال منقول میتوان به خودرو، کتاب، لباس و.... اشاره کرد. قبل از توقیف اموال منقول، مأمور اجرا، محکوم علیه را مطلع میکند. اگر فرد در محل حضور نداشته باشد یا تأخیر او باعث از بین رفتن مال شود مأمور این اختیار دارد که اموال وی را توقیف کرده سپس به محکوم علیه اطلاع دهد.

نحوه توقیف مال غیرمنقول

اموالی که امکان انتقال آنها به محل دیگری وجود ندارد را اموال غیرمنقول مینامند. به عبارت دیگر اموالی که در صورت انتقال، خود آن مال یا محل استقرار آن صدمه ای ببیند در این دسته از اموال قرار میگیرند. زمین، باغ، آپارتمان، منزل و.... از جمله این اموال هستند. اگر فردی درخواست توقیف مال غیرمنقول شخصی را داشته باشد، در صورت تایید درخواست وی دردادگاه، اموال توقیف میشوند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر به مقاله انواع دعاوی تصرف مراجعه کنید.

نکات توقیف مال غیرمنقول

پس از توقیف مال توسط دادگاه، دادگاه مراحل را به اداره ثبت و طرفین اعلام میکند. در این شرایط یکی از موارد زیر رخ می­دهد:
 

• اداره ثبت، مراحل را در دفتر ثبت املاک ذکر میکند تنها در صورتیکه ملک مورد توقیف به نام فرد محکوم شده باشد.
   
• اگر ملک در جریان ثبت باشد، اداره ثبت پس از ثبت مورد در دفتر املاک بازداشتی و پرونده ثبتی، اطلاع خود را به قسمت اجرا میفرستند.
   
• درصورتیکه ملک به نام فرد محکوم شده نباشد اداره ثبت به قسمت اجرا اعلام میکند.
   
• توقیف مال غیرمنقولی که سابقه ثبت نداشته، زمانی ممکن است که محکوم علیه، مالک یا تصرف مالکانه داشته باشد.

مراحل توقیف مال

به منظور توقیف مال فرد محکوم، شما نیاز به یک وکیل خبره در این زمینه دارید. وکیل و موکل هر دو باید با قوانین آشنایی داشته باشند تا بتوانند از حقوق خود دفاع کنند. در این قسمت مراحل درخواست توقیف آورده شده است.

1. در ابتدا اجرائیه باید به محکوم علیه ابلاغ شود.
    
2. طی ده روز پس از ابلاغ، اجرائیه، باید توسط محکوم علیه اجرا شود.
    
3. خصوصیات مال توقیف شده باید توسط مأمور اجرا به طور کامل ذکر شود.
    
4. صورت جلسه ای که شامل امضای حاضران است باید تنظیم شود.
    
5. اگر شخص ثالثی بمنظور داشتن حق در مال توقیف شده ادعایی انجام دهد مأمور باید ادعا را در صورت جلسه ثبت نماید.
    
6. امول منقول و غیر منقول به منظور درج در صورت جلسه و تعیین قیمت باید با دقت ارزیابی شوند.
    
7. تا زمان طی شدن مراحل قانونی، مال باید در محل خود یا در محل دیگر توسط یک مسئول حفاظت و نگهداری شود.

رفع توقیف مال

زمانی که خواسته فرد و خسارات وارده بر او توسط محکوم علیه پرداخت شود یا طرفین با یکدیگر توافق و سازش داشته باشند مال توقیف نمیشود. همینطور اگر خواسته یا حکم، طبق اعاده دادرسی، توسط دادگاه نقض شود یا ادعای مالکیت فردی بر مال توقیفی، ثابت شود از توقیف مال جلوگیری خواهد شد. از موارد دیگری که باعث توقیف نشدن مال میشود غیرقابل توقیف بودن یا جعلی بودن اسناد مال است. شاکی باید  ظرف مدت 10 روز پس از ارائه تامین خواسته خود، دادخواست خود را در اصل دعوا تقدیم کند در غیر اینصورت محکوم علیه با اعتراض خود میتواند قرار تامین را لغو کند.

توقیف مال به منظور دریافت مهریه

از جمله اموالی که میتوان هنگام اخذ طلاق و مهریه آنها را توقیف کرد، املاک، سهام، حساب بانکی، یک چهارم حقوق کارمند در زمان تاهل، طلب شخص از اشخاص دیگر، یک سوم حقوق کارمند هنگام جدایی میباشند.

اموال غیرقابل توقیف

اگر زمان اجرای حکم شرایط ناعادلانه ای برقرار شود، مانند اینکه فرد، محل اقامت خود را از دست بدهد، مقررات دیگری مطرح میشود. از نظر قانون اموال زیر غیرقابل توقیف میباشند.

• لباس و وسایلی که برای رفع نیازهای ضروری فرد و خانواده او لازم است.
   
• غذا و آذوقه موردنیاز یک ماه فرد وخانواده وی.
   
• ابزار ساده کار کشاورزان یا پیشه وران.

مراجع رسیدگی به توقیف مال

دادگستری و اداره اجرای ثبت اسناد و املاک از جمله مراجع برای رسیدگی به امور توقیف مال میباشند. هنگام مراجعه به هر دو مرجع ابتدا باید تشریفات و پیش زمینه های آن را انجام داد. برای مثال هنگام توقیف مال  برای اجرای طلاق و مهریه باید ابتدا به دفتر ثبت ازدواج که عقد در آن ثبت شده مراجعه شود. بعد از انجام کارهای مربوطه اخطار کتبی به محکوم علیه ارسال میشود. فرد محکوم شده ظرف مدت ده روز باید بدهی تعیین شده را پرداخت کند در غیراینصورت در مدت سه روز طلبکار میتواند اموال را جهت توقیف به یکی از مراجع معرفی نماید.

توقیف ملک قولنامه ای

طبق قانون فرد فقط در موارد زیر مالک شناخته میشود:

• ملک مورد نظر به طور مستقیم از طریق مالک معتبر آن به او به ارث رسیده باشد.
   
• در صورت انتقال ملک از فرد دیگر انتقال در دفتر ثبت املاک ثبت شده باشد.
   

بوسیله قولنامه نمیتوان مالکیت فرد بر ملکی را اثبات نمود اما امکان این وجود دارد که از طریق قانون اجرای احکام مدنی، توقیف ملک را انجام داد. در صورتیکه مالک قولنامه خود به قانونی بودن قولنامه اقرار کند و رضایت خود را برای توقیف ملک اعلام نماید، ممکن است توقیف ملک توسط دادگاه انجام پذیرد.

توقیف مال توسط ضامن

اگر فردی بعد از دریافت وام از بانک نتواند اقساط آن را پرداخت کند ضامن آن فرد میتواند نسبت توقیف مال اقدام کند. در این حالت ضامن ابتدا باید گواهی پرداخت اقساط با حساب خود را از بانک دریافت کند سپس با مراجعه به دادگاه برای توقیف مال وام گیرنده مراجعه نماید. اگر در حین دادرسی ضامن درخواست تامین خواسته کند وام گیرنده نمیتواند در این مدت اموال خود را به دیگری انتقال دهد.

نکته: گواهی اینکه اقساط توسط ضامن پرداخت شده است مدرکی است برای اثبات پرداخت بدهی، همینطور با  این گواهی میتوان از مشکلات حقوقی که در هر زمان ممکن است رخ دهد جلوگیری کرد.

کلام آخر

همانطور که گفته شد توقیف هر مالی به استثنای اموال غیرقابل توقیف با داشتن یک وکیل در حوزه مربوطه امکان پذیر است. برای انجام کارهای حقوقی وکیل و موکل هر دو باید با قانون آشنایی کافی داشته باشند. اگر شما نیز به یک وکیل خبره برای توقیف اموال در زمینه های طلاق و مهریه یا دعاوی املاک نیازدارید با موسسه حقوقی تحکیم غیاث تماس بگیرید. وکلای خبره این موسسه با داشتن سالها تجربه کاری در زمینه های مربوطه در خدمت شما هستند.